Bendecafé: Excellent presteren

Actieplan Leraar 2020 – een krachtig beroep!

Bendecafé 5: Excellent presteren

Verslag woensdag 28 september 2011
Bendecafé 5 stond in het teken van excellent presteren. Er werd van tevoren al flink gediscussieerd op de LinkedIn-groep. Praktijk-voorbeelden werden aangevuld met meer wetenschappelijk onderbouwde argumenten en er werd gezocht naar een werkdefinitie van ‘de excellente leraar’.
Op 28 september j.l. was het zo ver; leraren, schoolleiders, adviseurs en studenten kwamen bijeen in De Winkel van Sinkel in Utrecht – de thuisbasis van het Bendecafé – om onderwijsvernieuwingen op het gebied van excellent presteren te bespreken.

Inspiratie
Pieter Hettema (Publiek leiderschap) gaf de aftrap hij vroeg zich af: waarom is excellentie tegenwoordig zo’n belangrijk onderwerp? Hij wees er op dat een zorgleerling in het onderwijs in Nederland veel aandacht krijgt, waardoor er weinig ruimte over blijft voor de bovengemiddeld presterende leerling. Als een kind goed is in bijvoorbeeld sport of muziek, is het normaal dat het kind hier alles uithaalt. Maar van een kind dat uitblinkt op school wordt niet dezelfde inzet verwacht.


Nadat Pieter Hettema een beeld had geschetst over excellentie binnen het onderwijs ging Dick Middelhoek (Bureau Overleren) dieper in op de vraag: ‘Wat is een excellente docent?’. Een excellent docent is iemand die wil en durft te leren. En wat is leren? Iets proberen wat je nog niet kon. Risico’s nemen! En dan feedback krijgen. Maar zowel risico’s nemen als feedback krijgen gebeurt te weinig in het onderwijs, volgens Middelhoek. Terwijl door risico’s te nemen er een omgeving ontstaat waar excelleren een kans krijgt.
Het verhaal van Simon Verwer (Eerst de Klas en De Denkfiguren) sloot daarbij aan; excellentie gaat over je houding, als leerling en als leraar. Door als leerkracht hoge verwachtingen van de leerlingen te hebben en de leerlingen het gevoel te geven dat zij de besten zijn, vergroot dit de kans op excellent presteren. Simon sloot de Inspiratiesessie af met de uitsmijter: excelleren moet je gewoon proberen!

Solutions Salon
Acht dilemma’s stonden centraal in de Solutions Salon. In groepen deelden  alle aanwezigen hun kennis om de praktijkproblemen met nieuwe inzichten het hoofd te bieden.

Zo vroeg leraar Rob van Son zich af: ‘Wat is een excellente docent?’ De mensen die met deze vraag aan de slag gingen vonden het moeilijk een eenduidig antwoord te geven. Maar iedereen was het over eens, een excellente docent haalt uit een leerling wat er in zit.
Ferd van Eerenbeemt (eigenaar Inspirezzo en vader) kwam met het dilemma: ‘hoe zorgen wij er voor dat de leerling niet onderdoor gaat aan de hoge verwachtingen op school ?’ kwam naar voren dat de verwachtingen niet te hoog mogen zijn en dat er naast de cognitieve ontwikkeling ook aandacht moet zijn voor de andere talenten van de leerling.
De vraag van Gerrie Amperse (Schoolleider) betrof (het instroomniveau van) de lerarenopleiding en hoe de lerarenopleiding aandacht kan geven aan de competenties die nodig zijn in het onderwijs. Uit deze vraag ontstonden meer vragen dan antwoorden, bijvoorbeeld: ‘Moeten alle docenten over eenzelfde niveau beschikken?’, en: ’Wat zijn de criteria die deze opleidingen moeten stellen aan aspirant studenten?’.

Denktank
Aan het eind van de middag werd in de Denktank geprobeerd een brug te slaan tussen de praktijk en alle ideeën die tijdens het Bendecafé besproken werden.De centrale vraag was: "Wat moet er anders op de lerarenopleidingen om excellente docenten op te leiden?" Er kwam een stroom van ideeën en opmerkingen op gang. Een leraar stelde voor om het verplicht te stellen eerst meer levenservaring op te doen, voordat een student de lerarenopleiding gaat doen. Ook kwam iemand met het idee de student beter voor te bereiden op de omgang met ouders van leerlingen en meer aandacht te besteden aan de ontwikkeling van zelfkennis van de aankomende docenten. De aanwezige studenten van de lerarenopleiding door hun eigen ervaring te delen een waardevolle bijdrage leveren in de discussie. Zo bleek dat er in de opleiding al veel ruimte is voor reflectie. Volgens de studenten moet er meer aandacht komen voor talentherkenning bij leerlingen, meer aandacht voor digitale didactiek, en moet er meer geluisterd worden naar de studenten. Hier was iedereen het mee eens!

De resultaten van de Denktank verschijnen binnenkort online, met een reactie van Dick de Wolff, decaan van de Faculteit Educatie van de Hogeschool Utrecht.

Op de LinkedIn-pagina van het Bendecafé is er mogelijkheid om meer input aan te dragen voor het thema van het volgende Bendecafé: onderwijsinnovatie en nieuwe technologie. Praat je nog niet mee? Sluit je dan nu aan bij het digitale clubhuis op Linkedin: Bendecafé onderwijsinnovatie!