- Datum12 mei 2015
Hoe kunnen we de ruimte die de cao voor po biedt ten volle benutten? Dat was de vraag waar directeuren van basisscholen zich tijdens een cao-bijeenkomst over bogen. Marius Berendse, begeleider en expert SlimFit: “Dat kan alleen als je die ruimte in de organisatie van je onderwijs creëert door bijvoorbeeld klassenstructuren te doorbreken en te werken met andere functionarissen.”
Voor 11 scholen van de stichting Westelijke Tuinsteden (STWT) was dit in het kort de aanleiding om in de praktijk te gaan kijken hoe het anders organiseren van onderwijs eruit kan zien. Deze actie paste ook goed in het proces waar STWT op dat moment mee bezig was, gericht op meer samenwerking tussen de scholen in het bestuur onderling, van elkaar leren en een meer externe oriëntatie. IIO op Maat organiseerde op 20 april 2015 voor 11 scholen in het bestuur twee IIO-scholentours langs vier vernieuwende basisscholen: bs Op de heuvel in Groesbeek, Wittering.nl in Rosmalen, Campus Columbus in Heerhugowaard en Dok12 in Amersfoort.
IIO-Scholentour
Voor een IIO-scholentour gaan de deelnemers niet zomaar op pad. Met behulp van een kijkwijzer hebben scholen vooraf gekeken waar ze in hun ontwikkeling staan in de SlimFitbox van 9 velden. De velden rubriceren de organisatie van het leren en de groepering van leerlingen in relatie tot aspecten als visie, ICT, differentiatie en leerinhoud. Vervolgens hebben de scholen hun gewenste ontwikkeling benoemd in mogelijke stappen langs deze velden en leervragen geformuleerd. De leervragen zijn geclusterd en naar de ontvangende scholen gestuurd. Zo hebben zowel de bezoekende als de ontvangende school de focus voor het bezoek helder. Na afloop van beide tours volgt een gezamenlijke evaluatie.
Ontwikkelkansen
De deelnemers benoemen per school ter evaluatie wat ze op welke school heeft aangesproken. Welke actie bereid je voor naar je team, waardoor zij mee kunnen met wat je nu in gang wilt zetten?
“Als je morgen weer terug komt op school, probeer dan te vermijden dat je teamleden gaat overtuigen van wat je gezien hebt. Neem ze mee in de ontwikkeling die je zelf hebt doorgemaakt en maak ze nieuwsgierig.”
– Marius Berendse, begeleider en expert SlimFit
De volgende werkwijzen hebben de bezoekers aangesproken: het bouwdoorbrekend werken in units, autonomie en verantwoordelijkheid van leerlingen voor het eigen leerproces, werken met portfolio’s. Voor leerkrachten was het interessant om voorbeelden te zien van werken met vakspecialisten (bv. voor rekenen of taal) die verantwoordelijk zijn voor hun vak voor alle leerlingen in een unit . Zo zijn leerkrachten samen verantwoordelijk voor het onderwijs voor alle kinderen. Ook het doortrekken van talentontwikkeling voor leerlingen naar leerkrachten inspireerde scholen die zelf ook aan de slag zijn met teamleren, het verdiepen van hun schoolcultuur en professionalisering.
Wat bezoekende scholen in de tour verder aangeven is dat er op Pabo’s nog te weinig aandacht is voor hun werkwijzen om het onderwijs anders te organiseren. Dok12 kan als academische opleidingsschool wel de stagiaires meenemen in hun visie. “Invallers zijn soms onzeker om op onze school in te vallen, vandaar dat we stagedagen vanuit het bestuur organiseren om leerkrachten in de invalpool mee te nemen in onze visie en werkwijze, ” aldus de directeur van Dok12.
Vervolg
Sommige scholen gaan na deze tour met een bredere groep of het hele team heel gericht op een bezochte school kijken, anderen passen de inspiratie toe in het ontwikkelproces op hun school. Sommigen vinden werken in units nog een brug te ver, anderen zagen hoe het werkt en zetten de ontwikkeling naar bouwdoorbrekend werken door.
“Voor het bestuur van STWT is deze IIO-scholentour van grote meerwaarde geweest om de scholen te stimuleren in hun ontwikkeling. Ieder vult de beweging op zijn eigen manier in. De tour was een moment om samen te leren en ideeën uit te wisselen.”
– Joke Middelbeek, bestuurder STWT
Na een paar weken volgt een terugkomdag. De scholen rapporteren over hun (eerste) acties en wat dit voor reacties oproept bij de teams. Zij plannen dan weer de volgende stap met hun teams en als collectief van scholen in verandering bij STWT.