Brigade bij OBS West

Voor de eerste missie toog de Innovatiebrigade op  3 november naar OBS West in Capelle aan de IJssel. Daar huist de Klas van de Toekomst, een ambitieus project waarin het primair onderwijs van de toekomst vorm heeft gekregen. Een ruim speelparadijs-achtig lokaal, de modernste (ICT) techniek en een lerarenteam dat altijd in de weer is met vernieuwende lesvormen kenmerken deze klas. Op school is iedereen zeer tevreden over de opbrengsten en vanuit het buitenland ontvangt de obs West regelmatig geïnteresseerde delegaties. Maar tegelijkertijd lijkt opschaling van het project niet goed te lukken.  Projectleider Johan Hof trommelde de Innovatiebrigade op met de vraag: Hoe maken we de Klas van de Toekomst groter in onderwijsland?
Bij binnenkomst in het lokaal lacht de toekomst je tegemoet: het is een ruim lokaal gevuld met makkelijk verplaatsbare vijfhoekige tafels en kasten, dynamische verlichting aan het plafond, twee kookopstellingen in de hoek en ICT-voorzieningen om van te dromen. Maar in al die mooie spullen ligt ook meteen het probleem: iedereen die langskomt is dolenthousiast, maar struikelt ook over het prijskaartje van een dergelijk project, zo blijkt uit de toelichting van Johan. De klas draait inmiddels al een jaar mee tot ieders tevredenheid. Verschillende leerlinggroepen volgen om beurten een periode les in de Klas van de Toekomst. Maar het project wil verder groeien en dat blijkt lastig.
De huidige insteek is om een tweede klas van de Toekomst op te zetten zodat de leeropbrengsten van deze opzet met degelijk onderzoek inzichtelijk kunnen worden gemaakt. Maar nog zo’n forse investering kan de school zich simpelweg niet permitteren.
De aanwezige brigadiers gaan in groepen uiteen om zich over dit vraagstuk te buigen. Aan de ene kant van het lokaal storten zij zich op de praktische kant van dit vraagstuk. Waar halen we de fondsen vandaan? Hoe komen we aan harde bewijzen? Aan de andere kant van het lokaal wordt het probleem vanuit een heel ander perspectief benaderd: wat kan je van de Klas van de Toekomst overbrengen aan andere scholen zonder dat zij daarvoor hun reserves moeten aanboren? De twee verschillende invalshoeken leveren verrassende nieuwe inzichten op over de toekomst van de Klas van de Toekomst.

Vanuit de ene hoek worden degelijke oplossingen geopperd: zo zou er een West Academie kunnen worden opgericht, een opleidingsinstituut dat structureel de eigen leraren, maar ook leraren van andere scholen ervaring kan laten opdoen met de werkwijze van de Klas van de Toekomst. Ook wordt geopperd om bestaande budgetten op een andere manier in te zetten of aan te vullen. Verder kan ook de mogelijkheid worden onderzocht om harde effectgegevens te verzamelen door middel van onderzoek op vakniveau in de Klas van de Toekomst. Daarvoor hoeft dan niet een hele nieuwe klas te worden opgezet en ingericht.
De oplossingen uit de andere hoek zijn van een hele andere aard en grijpen meer terug op de basisprincipes van de Klas van de Toekomst. Deze oplossing luidt: ‘elke school zijn eigen Klas van de Toekomst’. Een letterlijke kopie van de Klas van de Toekomst op ander scholen realiseren, met alle bijbehorende ‘franje’ is prachtig, maar waar het echt om draait is de basisgedachte van het project: maak van scholen geen lesfabrieken maar ontwikkelplekken. De oproep aan schoolleiders is dan ook: zoek een lege ruimte in jouw school en geef de sleutel en vertrouwen aan de docenten die zich geroepen voelen om deze proeftuin in te gaan vullen. Zo kan elke school in zijn eigen droomklas werken aan beter en vernieuwend onderwijs, terwijl deze opzet in beginsel nauwelijks extra kosten met zich meebrengt.

De Innovatiebrigadiers van OBS West zijn enthousiast over wat de middag heeft opgeleverd. Het zijn nieuwe inzichten en aanknopingspunten waar de school mee aan de slag kan. En waar dit uiteindelijk toe leidt? De toekomst zal het leren. Bekijk ook het filmverslag hieronder waarin de opbrengsten zijn vastgelegd!