Interview Jan Jaap Wietsma

Jan Jaap Wietsma van de Zwolse scholengemeenschap Greijdanus is als docent NLT en biologie betrokken bij het innovatieconcept Videolessen. Voor het vak NLT (Natuur Leven en Technologie) leidt hij ook het Docent Ontwikkelteam (DOT) dat vanuit de Universiteit Twente de scholing voor dit project verzorgt.

Enthousiast weet hij te vertellen over de verscheidene voordelen die Videolessen voor het onderwijs heeft. Hij kwam onlangs in de media toen hij in een artikel van De Gelderlander verscheen waarin de praktische uitvoering van het experiment uiteen gezet werd. Naar aanleiding van dit stuk besloten we hem enkele aanvullende vragen te stellen.

Heb je reacties gekregen naar aanleiding van het stuk in De Gelderlander?
Zeker. In het algemeen zijn de reacties van de collega’s en de leerlingen zeer positief.
Je hebt nu bijna een jaar met Videolessen gewerkt,  hoe komen je verwachtingen overeen met de praktijk?
Oorspronkelijk is het InnovatieImpuls Onderwijs project bedoeld voor het oplossen van het lerarentekort. Bij Videolessen echter, bleek het meer voordelen te hebben dan slechts het behalen van deze doelstelling. Doordat er meer overleg plaats vindt tussen docenten van verschillende scholen kan kennis makkelijker worden gedeeld. Dit heeft toegevoegde waarde bij het ontwikkelen van lesmateriaal. Bij NLT is het gebruikelijk om het vak te geven met een team van docenten uit verschillende bètavakken.  Door Videolessen kunnen we virtuele lerarenteams vormen waarbij er optimaal gebruik kan worden gemaakt docenten met een bepaalde specialisatie. De praktijk leert dat het veel tijd kost voor een docent om een module goed onder de knie te krijgen. Door Videolessen kunnen docenten van elkaar leren en dit versnelt dat proces. Daarnaast is de verbinding tussen scholen en onderzoeksinstellingen met behulp van Videolessen te verbeteren. Het wordt namelijk makkelijker voor een ‘expert op afstand’ om een gastles te verzorgen in een videolokaal bijvoorbeeld in de instelling in plaats van het reizen naar de verschillende scholen.   
Wat is de grootste uitdaging voor komend schooljaar?
Dat is de onderlinge afstemming tussen de betrokken partijen die nodig is om het programma goed te laten verlopen en het optimaliseren van de technische infrastructuur. De roostermakers van verschillende scholen zouden afspraken moeten maken over de tijdstippen voor de vakken die via Videolessen gegeven kunnen worden. Op die vaste tijden dienen vervolgens videolokalen beschikbaar te zijn om deze ook daadwerkelijk plaats te kunnen laten vinden. Technische ondersteuning zal ook optimaal moeten zijn om problemen bij de start van een videoles direct te kunnen oplossen.   
Welk advies/tips wil je geven aan andere scholen die momenteel met Videolessen werken?
Het is belangrijk te dat docent en leerlingen samenwerken in het leerproces. We hebben ervaren dat het uitstekend werkt als leerlingen taken krijgen in de bediening van de videoapparatuur en actief te betrekken bij de uitvoer van de lessen. De leerlingen vinden het leuk om te helpen met de praktische uitvoering, de docent kan zich richten op de inhoud. Videolessen geven vraagt veel van je aandacht. Het gaat mis als je als docent alles zelf in de hand wil houden.  
Wat is het grootste verschil tussen lesgeven voor een klas en lesgeven voor een klas met een camera? Welke invloed heeft de camera op de manier van les geven?
De camera bepaalt waar je staat en hoe je beweegt in het videolokaal. Je dient als docent je goed bewust te zijn dat je uit beeld kunt zijn voor de leerlingen die op afstand de les volgen. Af en toe zal je tijdens de les moeten pauzeren omdat er een vraag gesteld wordt. Iedereen dient dan stil te zijn vanwege de gevoelige microfoons. Het is een uitdaging er in te slagen de onderwijskwaliteit op alle locaties zo hoog mogelijk te krijgen.   
Als je Videolessen uit zou kunnen rusten met een nieuwe faciliteit of mogelijkheid, wat zou je dan kiezen?
Een (document) camera die het mogelijk maakt dat leerlingen op afstand met de docent overleggen zonder andere leerlingen te storen. Op deze manier kunnen leerlingen vragen stellen en vervolgens de betreffende documenten laten zien. Daarnaast zijn de videolokalen niet zo geschikt voor practica aangezien dit theorielokalen zijn. Een videosysteem in de practicumruimte zou ook een aanwinst zijn. Verder zou ik  gebruik willen maken van extra microfoons. Een zendermicrofoon voor de docent zou bijvoorbeeld de verstaanbaarheid verbeteren van de instructie voor de leerlingen op afstand wanneer de leerlingen in het lokaal van de docent met elkaar overleggen.   
Wat is het allerleukste aan het innovatieconcept Videolessen?
Dat Videolessen docenten in staat stelt met elkaar te werken. Dit is een verbinding waardoor zowel methodologische als inhoudelijke vakkennis kan worden uitgewisseld. We leren veel van elkaar en kunnen zo onze lessen blijven verbeteren.
Lees hier het artikel in De Gelderlander.