Komt al het goede uit Scandinavië?

Gepersonaliseerd leren is een hot topic in het Nederlandse onderwijsdebat. Er is steeds meer aandacht voor de vraag hoe we het onderwijs kunnen aansluiten op de persoonlijke doelen, ambities en capaciteiten van de individuele leerling. Zoals vaak in het onderwijs het geval is kunnen we alvast afkijken bij onze Scandinavische noorderburen. Lees hier verder hoe de Zweedse ‘Kunskapsskolan’ scholen deze visie al ruim 10 jaar toepassen.

Komt al het goede uit Scandinavië?
Wat begon met de eerste school in Zweden in 2000 is inmiddels uitgegroeid tot een netwerk van ruim 40 vo scholen, in Zweden, Engeland, de Verenigde Staten en India. Kunskapsskolan kan vertaald worden als ‘kennisschool’. In deze scholen staan de individuele leerlingen centraal en geven docenten onderwijs volgens het ‘KED’ programma (Kunskapsskolan Education). Ouders, leerlingen en docenten bepalen samen de educatieve, haalbare doelen die de leerling wil bereiken, maar ook hoe deze bereikt kunnen worden. Dit wordt vervolgens vastgelegd in een persoonlijk leerplan. De leerling krijgt hierdoor zelf veel verantwoordelijkheid om te kiezen waar en wanneer hij ergens aan werkt. Op deze manier werken alle leerlingen op hun eigen niveau en tempo en worden talenten optimaal ontwikkeld. Daarnaast werken leerlingen samen in verschillende thema’s, die meerdere vakgebieden overlappen.
Hoe werkt dit in de praktijk?
Deze andere manier van onderwijs geven vergt uiteraard ook een andere organisatiestructuur. Naast vakexperts zijn docenten ook persoonlijke coaches die de leerlingen begeleiden in het behalen van zijn of haar doelen. Zij monitoren het leerproces waardoor leerlingen leren haalbare doelen te stellen. De schoolgebouwen zijn open, kleurrijk en licht en maken veel gebruik van glas. Er zijn multifunctionele ruimtes waar leerlingen, naast klassikale lessen, workshops en seminars kunnen volgen. Om de leerlingen zelfstandig te kunnen laten werken wordt er veel gebruik gemaakt van ICT-toepassingen. Het meeste materiaal is dan ook in een online portal te vinden die overal toegankelijk is, zodat leerlingen ook vanuit huis kunnen leren.
Hoe zit dit in Nederland?
Ook de Kunskapsskolan scholen moeten voldoen aan de nationale criteria en standaarden. Gebleken is dat leerlingen betere resultaten behalen dan vergelijkbare scholen en vaker doorstromen naar colleges en universiteiten. Deze mooie resultaten bieden aanleiding voor een Nederlandse variant op dit concept. Gelukkig zien we dat hier steeds meer aandacht voor is. Enkele scholen zoeken al naar een eigen invulling van dit concept en binnen de InnovatieImpuls Onderwijs zien we veel aansluiting bij de lopende experimenten. Verder stonden er in de Nederlandse dagbladen (o.a. de Volkskrant en het AD) van 8 april jl. reportages over ICT-toepassingen die kunnen bijdragen aan het leveren van onderwijs op maat, via bijvoorbeeld het gebruik van iPads.
Dat er in Nederland gewerkt wordt aan het centraal stellen van de leerling bleek ook uit de hoge opkomst op het laatste Bendecafé, georganiseerd door IIO en het Connect College in Echt, Limburg. Hier kwamen ruim 170 leraren, bestuurders en leerlingen bij elkaar om ervaringen te delen en vragen te stellen over dit thema. Alle aanwezigen zijn al met dit onderwerp bezig op hun school, of willen hier snel mee aan de slag. Lees hier het verslag van deze middag en bekijk binnenkort ook het filmpje voor meer inspiratie!