Schrijf jij mee aan scenario’s voor onderwijsvernieuwing?

Na vier jaar lang experimenteren binnen InnovatieImpuls Onderwijs is er een innovatiebeweging ontstaan op 150 scholen in Nederland. Maar wat kun je doen om die vernieuwingsbeweging in het onderwijs te behouden en liefst nog verder te stimuleren, terwijl er geen structurele subsidie meer is?
Dat is de prangende vraag die we met IIO Borging tot en met de zomer proberen te beantwoorden.

In december en januari hebben we 24 onderwijsvernieuwers uit alle hoeken van Nederland geïnterviewd, die allerlei ideeën bleken te hebben over hoe vernieuwing van onderop gestimuleerd kan worden. Zo ontstond bijvoorbeeld het idee van een app of een netwerkkaart waarbij vernieuwers beter zichtbaar zijn en je makkelijker met een vernieuwende school in contact kan komen. Sommigen vonden dat de lerarenopleidingen meer onder druk moesten worden gezet om hun studenten te stimuleren zelfvernieuwende leraren te worden. Ook werd voorgesteld om na te denken over hoe het opgebouwde vernieuwersnetwerk door kon gaan, zonder kartrekker of subsidie. Maar alle geïnterviewden benadrukten ook: bovenal moet men de urgentie en nieuwsgierigheid voelen om te vernieuwen.

Op 28 januari discussieerden alle geïnterviewden samen met andere vernieuwers, ambtenaren van OCW en het IIO-projectteam over vijf thema’s die uit de interviews naar voren kwamen: professionaliseren, samenwerken, ruimte geven/faciliteren, successen erkennen en beleid maken met professionals. De interviews en de bijeenkomst leverden vier scenario’s op. Deze scenario’s gaan we de komende maanden verder ontwikkelen, onderzoeken en uittesten samen met leraren, schoolleiders en bestuurders die hiermee bezig zijn in hun eigen praktijk.

IIO heeft mensen uit het onderwijsveld bij elkaar gebracht vanuit de gezamenlijke wens om te vernieuwen en te verbeteren. Een van de deelnemers zei tijdens de werkbijeenkomst: “Hoe dichter we bij elkaar staan, hoe meer ruimte we ervaren om te vernieuwen!” Vernieuwers ontmoeten en inspireren elkaar door onderling best practices en feedback op elkaars schoolpraktijk uit te wisselen. Uit de interviews bleek dat de onderwijsvernieuwers dit erg waardevol vinden. Zij zien het netwerk graag verduurzaamd worden, bijvoorbeeld door voort te bouwen op bestaande vernieuwersnetwerken en die waar mogelijk met elkaar te verbinden.

Wanneer je als school wilt vernieuwen, is het fijn om in contact te kunnen komen met voorbeeldscholen die je inspireren. Hieruit is het idee ontstaan om een digitaal platform voor kennisuitwisseling over onderwijsvernieuwing te ontwikkelen. In zo’n digitaal platform – bijvoorbeeld in de vorm van een app – komen vraag en aanbod van vernieuwende scholen bij elkaar: scholen die willen vernieuwen kunnen op zoek naar inspirerende voorbeeldscholen en scholen met vernieuwende initiatieven kunnen hun eigen school zichtbaar maken. De app is bedoeld om door middel van matching eenvoudig contact met andere scholen mogelijk te maken.

Het beroep en de verwachtingen van de leraar zijn veranderd. Tegelijkertijd zijn het functieprofiel, de lerarenopleiding en het carrièreperspectief van de leraar grotendeels hetzelfde gebleven. Samen met leraren en schoolleiders willen we een kaartspel gaan ontwikkelen waarmee leraren en schoolleiders geprikkeld worden om na te denken over groeimogelijkheden als vernieuwer. Het kaartspel kan worden ingezet op teamdagen, bij ontwikkelgesprekken of op een vrije zondagmiddag. Het doel is om op een speelse, laagdrempelige manier met elkaar in gesprek te gaan over hoe leraren zich ontwikkelen als vernieuwers en vormgevers van hun eigen leerproces.

Naast de traditionele lestaken wordt er steeds meer verwacht van de leraar. Er is behoefte aan een betere aansluiting tussen opleiding en praktijk. Dit begint bij een lerarenopleiding die meer samenwerkt, vernieuwt en mee-ontwikkelt op scholen. Er is behoefte aan om de best practices van bestaande vooruitstrevende lerarenopleidingen onder de aandacht te brengen als inspiratiebron voor andere opleidingen en scholen.

Spreekt een of meerdere scenario’s je aan, doe je hier iets mee in de praktijk, zou je dat graag willen doen of ken je anderen die hier graag bij betrokken worden? De komende periode zijn we op zoek naar mensen die met ons de scenario’s willen aanscherpen en uittesten. Misschien kunnen we dan elkaar verder helpen! Of zou je zelf graag testgebruiker willen zijn? Laat het ons weten door een mail te sturen naar Belle Teunissen via bt[@]kl.nl !